"खत्तम भो यार हाम्रो देश, केहि ठिक छैन।" चलन चल्तीमा  हामी सबैले कुनै न कुनै बेला यो वाक्य बोलेकै हुन्छौं। बाटोमा हिंड्दा खाल्डा खुल्डी भेटिन्छन। सडकमा थामी नसक्नु ट्राफिक जाम हुन्छ। अति आवश्यक परेको बेला झ्याप्प बत्ति जान्छ। बजारमा प्रत्येक पटक सामान किन्न जाँदा भाउ बढेको हुन्छ। जता हेरे पनि फोहोर लाग्ने कुरा प्रशस्तै छन्। र हाम्रो मुखमा यहि वाक्य फुत्त आउँछ।

यो खत्तमको जिम्मेवार को त? यसको उत्तर दिने प्रयास शायद धेरैले गरेको छैनौं होला। यो प्रश्न जसलाई सोधे पनि एउटा जवाफ "नेता" भन्ने आउँछ भन्नेमा मलाई पूर्ण विश्वास छ। तर के यो नेताले गर्दा मात्र भएको हो त? नेता छान्ने जिम्मा कसको? भोट दिने जिम्मेवारी कसको? मलाई सोध्ने हो भने हाम्रो देश खत्तम बनाउने सबैभन्दा ठुलो हात हामी आम नागरिकको हो।

नेपालमा खाद्यान्न सबैभन्दा महँगो भौगोलिक विकटता भएको ठाउँमा छ। सरकारले  खाद्य संस्थान मार्फत चामल त पुर्याउंछ, तर स्थानीयले पाउने बेलामा कुहिएर काम नलाग्ने भएको हुन्छ। बर्षमा छ महिना पनि खान नपुग्ने गरि उब्जनी हुने ठाउँमा  खेतीबाली उब्जाउने कोशिश हुन्छ र जुन ठाउँबाट पुरा देशले बर्ष भरि खान पुग्ने उब्जनी हुन्छ, त्यो ठाउँमा घर मात्र उब्जिन्छन्। शहरमा बसेर हामीले जति लाई खत्तम भन्छौं, त्यो भन्दा सयौं गुणा बढी खत्तम त हामीले देखेको पनि छैनौं, र त्यो हाम्रै देशको कुना कन्दरामा नै छ।

अचेल विदेश पलायन हुने प्रवृतिलाई हामी गर्व संग प्रकट गर्छौं। बैदेशिक रोजगारी भनेको त कम से कम आफ्नो देशमा काम नपाएर काम गर्न जाने को भीड हो। त्यो भीड त फर्केर घर नै आउँछ। त्यस देखि बाहेकको अर्को भीड छ जुन बाहिर गए पछि फर्किने नाम पनि लिंदैन। मलाई त्यो अर्को भीड संग साच्चैंको मत भेद छ। हुन त बाहिर जानेहरुले सोच्दा हुन्," यो मुला बाहिर जान पाएन अनि हल्ला गर्छ! त्यहाँ बसेर हाम्रो आरिस गर्ने त हो नि यसले।" तर यसरी गुँड नै फेर्नु भनेको चै मेरो हिसाबले "आफ्नी आमा बिरामी भएपछि अर्काकी आमालाई आफ्नी भन्नु जस्तो नै हो"। आफ्नो घर भत्कियो भने घर बनाउने कि अर्काको घरमा बसाईं सर्ने? जहाँ सुकै जाउन, र जति सुकै संभ्रान्त भएको देखाउन्, नेपालीलाई गुन्द्रुकको झोल र भात नै मन पर्छ, र यो जुन सुकै विदेश गए पनि परिवर्तन हुँदैन।

हो ... हाम्रो घर बिग्रिएको छ। यो सत्य हो, र यसलाई स्वीकार्न मलाई मन्जुर छ। हाम्रो घरमा भ्रष्टाचार ब्याप्त छ र हाम्रो घर हाम्रै कारणले बिग्रिएको हो। हामीले असल मान्छेलाई ठिक ठाउँमा पुर्याउन सकेनौं। बेठिक कामलाई घूस खुवाएर ठिक बनाउन पछि परेनौं।शक्तिको पहुँच भएको ठाउँबाट शक्तिको दुरुपयोग गर्न र गराउन पनि कहिले नामंजुर भएन।

जंगली प्रवृति भएकाहरुको हातमा डाडु पन्यु छ र हामी जनता पनि भेडा बाख्रा नै हो। पछाडीबाट लौरो लिएर नधपाई हुदै नहुने, गोठालो छैन भने हिड्न नहुने बाटो हिंडीहाल्ने। बाटोमा ट्राफिक प्रहरी छैन भने सडक पेटीबाट सवारी चलाउन हामीलाई धक लाग्दैन, भौतिक संरचना भत्काउन जोश आउँछ, आकाशे पुल मुनिबाट बाटो काट्नु त हाम्रो सामर्थ्य हो, बिदेशका सफा सडकको कुरा गर्दै गर्दा सडकमा प्याच्च थुक्नमा पनि कुनै ग्लानी छैन र यसै बिच हाम्रो मुखबाट सधैं झैँ दिब्य ज्ञानको वृष्टि हुन्छ "खत्तम भो यार हाम्रो देश, केहि ठिक छैन।"

Nishil
08/01/2013